Mensen hechten alleen waarde aan dat wat bekend is. Zij weten niet hoe ze het onbekende kunnen gebruiken om tot kennis te komen. De vergissing is makkelijk gemaakt om geen verschil te zien tussen angst voor het onbekende en respect voor het onbekende.
De Tao (de manier waarop de dingen gaan) opereert in het geheim. Het heeft geen vaste vorm. Volgt geen vaststaande regels. Het is zo groot dat je nooit tot het einde kunt komen. Het is zo diep dat je het nooit helemaal kunt doorgronden.
Wie niet het verschil kan zien tussen angst voor- en respect voor het onbekende gelooft dat een ieder die niet meteen aanvalt met felle lampen, vergrootglas, scalpel en breekijzer, lijdt aan een bijgelovige angst. Respect voor het onbekende is de houding van degene die in plaats van de natuur te verkrachten haar koestert en verleidt totdat zij zichzelf geeft.
Maar zelfs wat zij dan geeft is niet de kille duidelijkheid van de oppervlakte maar de warme innerlijkheid van het lichaam – een mysterie dat niet slechts een blanco afwezigheid is van kennis, maar de positieve substantie die wij Prachtig noemen.
Niet verder hoeven te zoeken
“Het hoogste wat een mens op dit gebied kan bereiken” zei Goethe, “is verwondering. Wanneer het primaire fenomeen dit teweeg brengt, laat hem dan tevreden zijn. Meer dan dit kan het niet brengen. Hij zou niet verder hoeven te zoeken naar iets wat er achter ligt: talent weet wanneer het genoeg is, hier is de limiet. “
Maar het zien van een primair fenomeen is meestal niet genoeg voor mensen. Zij denken dat ze nog steeds door moeten gaan. Net zoals een kind dat doet, die wanneer het voor het eerst kijkt in een spiegel meteen wil zien wat er aan de andere kant is.
De natuurlijke wereld onthult haar inhoud, haar volheid van verwondering wanneer respect ons belet om het op een dusdanig manier te onderzoeken dat het wordt verpulverd, uit elkaar getrokken tot een abstractie, tot iets dat los staat van de alledaagse werkelijkheid.
Het kan door liefde maar nooit door het denken
Om de natuur te kennen, de Tao en de ‘substantie’ waaruit dingen bestaan moeten wij het kennen zoals op archaïsche wijze een man een vrouw ‘kent’ – in de warme vaagheid van direct contact.
Zoals The Cloud of Unknowing zegt over God: “door liefde kan hij worden bereikt en vastgehouden, maar nooit door het denken.” Dit houdt tevens in, dat het ook een vergissing is om het te zien als iets dat werkelijk vaag is, zoals mist, diffuus licht of een suikerspin. Het beeld van vaagheid impliceert dat wij om de natuur buiten- en binnen onszelf te leren kennen wij elk idee los moeten laten, iedere gedachte en mening over wat het is en dan… gaan kijken.
De Tao (de manier waarop de dingen gaan) opereert in het geheim. Het heeft geen vaste vorm. Het volgt geen vaststaande regels. Het is zo groot dat je nooit tot het einde kunt komen. Het is zo diep dat je het nooit helemaal kunt doorgronden. Tegelijkertijd is de ordening van de Tao ook weer niet zó ondoorgrondelijk dat de mens het alleen maar kan zien als chaos of verwarring.
Dit ontdek je niet door logisch analyseren
Wanneer een kunstenaar /ambachtsvrouw bezig is met haar materiaal dan is de betekenis van perfectie dat zij weet hoe de natuur van het materiaal te volgen. Hoe zij bij het houtbewerken de nerf van het hout volgt en hoe zij (of hij) gebruik kan maken van de klank-eigenschappen van diverse muziekinstrumenten. De natuur van het materiaal.
Dit kun je overigens niet ontdekken d.m.v. logisch analyseren maar met kuan (China). Kuan kan worden vertaald als ‘stil aanschouwen’, of kijken naar de natuur zonder denken in de betekenis van geconcentreerde/vernauwende aandacht. Het is ook zoiets als ergens ‘feeling’ voor krijgen, de slag te pakken krijgen.
De algemene betekenis van de Tao van Kuan is dat je niet zou moeten regeren door middel van te straffen en juridische druk van wetten maar door vooruit te kijken zou je je invloed moeten gebruiken. Spirituele kracht is voor iedereen onzichtbaar. We zien de hemel die de vier seizoenen aanzet niet en toch raken de seizoenen nooit van hun koers. En ook zo zal je nooit een wijze zien die mensen loopt te dwingen en toch geven zij hem graag gehoor.
Eenvoudig, stil, open
Het gaat erom dat de dingen tot ordening komen door ze te beschouwen vanuit een gezichtspunt dat niet wordt beperkt door het ego. Want de ordening of het patroon kan niet worden waargenomen wanneer jouw kijken er naar en denken erover los van elkaar staan. Ook zul je het niet kunnen waarnemen zolang je het gene dat je bekijkt of bestudeert beschouwt als iets dat los staat van jezelf.
Kuan betekent eenvoudig: stil, open kijken en zonder te zoeken naar een specifiek resultaat. Het zien is alles wat er is. Dat houdt in een manier van observeren waarin er geen dualiteit, geen onderscheid is tussen degene die kijkt en hetgeen er gezien wordt.