Het klankschalenconcert vindt plaats in de geluidstudio in het Badgastenkerkje die op deze dag wordt ingericht als meditatie ruimte. Mediteren of deelnemen aan een klankschaalmeditatie is niet iets wat je moet dóen. Mediteren is even stoppen met doen. Je mag jezelf toestemming geven om tijdens het klankschaalconcert een uurtje niets te hoeven doen. Het is wonderbaarlijk wat er op kan komen wanneer wij ons er even niet mee bemoeien.
Stilte, opname, spontaan zingen…nu!
Een bekend fenomeen in de geluidsstudio is dat de zanger(es) die voor de microfoon staat terwijl het rode opname-lampje gaat branden, spontaan moet zingen, enthousiast, met gevoel, met karakter, écht. Zing, alsof je het meent!
Perfectionisme is kinderspel in vergelijking met mensen die in de studio beter willen zijn dan zij zijn. Take 35: is het zo goed?
Op dezelfde manier gebruikt een Zen meester soms het schreeuwen als leer-methode. De meester zegt dan bijvoorbeeld tegen de student: “Ik wil dat je het woord mo zegt en het écht meent. Ik wil niet alleen maar het geluid horen, maar de persoon die het zegt. Laat nu maar eens horen wie jij bent.” En de student roept: “mo!” En de Zen meester zegt dan: “Noppes. Dat is het niet helemaal. Het komt nog steeds vanuit je keel.” En dit gaat zo een hele tijd door, want de juiste mo zal nooit en te nimmer komen, zolang de student nog steeds onderscheid maakt tussen een juiste mo en een verkeerde mo.
ZEN en BZN
Het is gemakkelijk om de rol die wij in het leven spelen aan te zien voor ons ware zelf. Wij besteden vreselijk veel tijd en energie om ons leven te laten passen in een plaatje, in allerlei plaatjes van wat ons leven zou moeten zijn. Beelden die we van ons leven niet passend kunnen krijgen. Eigenlijk zoals BZN zong in TOPPOP in 1983: I thought I knew what life should be it’s an illusion, just an illusion.
ZEN oefeningen zijn er (net als dit BZN lied) om deze beelden kwijt te raken. :-)
En dit is een geheim..
In onze cultuur zijn er komieken, stand up comedians, – mensen die weten hoe ze in onverwachte situaties een grap of een rake opmerking kunnen maken. Totaal onvoorbereid. Welnu, een Zen meester doet precies hetzelfde in alledaagse situaties. En jij kunt dat ook, zolang je één ding niet vergeet, en dit is een geheim: je kúnt geen fout maken.
Dit is heel moeilijk te begrijpen. Vanaf onze kindertijd hebben wij ons geconformeerd aan een bepaald soort sociaal spel dat zegt dat je geen fouten moet maken en dat je het juiste moet doen, je moet in allerlei situaties een bepaald soort gepast gedrag opvoeren. Dat blijft behoorlijk aan ons kleven. Het is moeilijk om dat spel uit de kindertijd te ontgroeien.
Het idee van beter worden dan iemand anders slaat nergens op
Op dezelfde manier geloven we nog steeds dat er drie soorten mens zijn: top, gemiddeld en onderaan. Iedereen wil bij de topgroep van mensen horen. Zij wonen in een grachtenpand of in een villa in Loosdrecht of Bloemendaal. Zij rijden in een grote bak, hebben hoge tapijten, een gemaaid gazon en meer van dat soort dingen. En niemand wil horen bij de lage mensen die wonen onder een brug, een lange baard hebben, met een fles en een joint. De meesten van ons bevinden zich zo’n beetje er tussenin in het midden, en we zijn altijd bezig met omhoog te klimmen zonder ons te realiseren dat de top de bodem nodig heeft en de bodem de top.
Dit competitiespel duikt ook op andere manieren op: ik ben sterker dan jij, ik ben slimmer dan jij, ik ben harder dan jij, ik ben socialer dan jij, bewuster dan jij, groener, bescheidener, ik ben toleranter dan jij, spiritueler… enzovoort, enzovoort. Het statusspel gaat alsmaar door.
Een Zen student is iemand die gestopt is met het spelen van het status-spel. De ware betekenis van monnik zijn is ophouden met het bijbenen van de buren. Om meester te worden moet hij of zij tot het punt komen waarop hij niet meer probeert om meester te zijn.
Het hele idee van beter worden dan iemand anders slaat helemaal nergens op. Het heeft geen enkele betekenis. Kijk eens hoe iederéén het wonder van het universum tot uitdrukking brengt, op dezelfde manier waarop de sterren, water, de wind en dieren het doen. En jij kunt zien dat zij allemaal op de juiste plek zijn, niet in staat om fout te doen, zelfs wanneer zij op hun eigen manier denken dat zij fouten maken en hun eigen soort van competitie-spel spelen. Heb je weleens een verkeerd gevormde wolk gezien? Een op een verkeerde manier opgestoven duin? Een verkeerd stromende rivier? Zo kan in wezen ook geen mens verkeerd zijn.
Bier en gamen
Dus als het spel je begint te vervelen of je begint er last van te krijgen en maagweren, dan ga je er misschien over denken om met het spel op te houden en geïnteresseerd te raken in zoiets als Zen. Maar als dat gebeurt dan is dat gewoon een symptoom van het gegeven dat jij in een andere richting groeit zoals een boom waar een nieuwe tak uitgroeit.
En hopelijk doe je dat zonder onderscheid te maken tussen superieur en inferieur, oftewel je denkt niet: “ik ben nu een spiritueel persoon die bezig is met hogere dingen; ik ben niet een van die mongolen die alleen maar geïnteresseerd zijn in bier, cola en gamen.
Wat is het punt van superioriteit?
Er zijn verschillende manieren om te leven, net zoals dat er vogels zijn en spinnen, haaien en konijnen enzovoort. In het landschap van de lente is er niets superieur of inferieur. Wat is het punt van superioriteit? In het proces van groeien is de eik niet beter dan de eikel. De eik is gewoon de manier van een eikel om meer eikels te worden.
Dus het is een speciaal soort voorrecht om een soort van outcast te worden wat betreft het niet serieus nemen van het sociale spel. En zelfs wanneer mensen de hele tijd aan je hoofd zeuren en zeuren om toch maar het spel te spelen, hoef je niet van je stuk te raken door het idee van fouten maken of het verkeerd te doen. Anders gezegd: je draagt de conditionering uit je kindertijd niet mee in je volwassen leven.
Priesters, rechters, commercials en voorlichters
Priesters en rechters, voorlichters en commercials in alle soorten en maten praten op dezelfde manier naar volwassenen als ouders dat doen naar hun kinderen. Zij beleren hen over wat zij wel en niet moeten doen. Nou, misschien moeten sommige criminelen nog opgroeien, maar van de rechters kun je precies hetzelfde zeggen ; er zijn er twee nodig om te kunnen botsen.
En wanneer je het spel verlaat kun je op een nieuwe manier beginnen te denken. In polariteiten in plaats van in conflicten omdat je niet langer hoeft vast te zitten in competitief denken: de goeden tegen de slechten, de smeris tegen de boeven, socialisten tegen de liberalen, de groepsdenkers tegen de zelfdenkenden al die andere ideeën die domweg kinderachtig zijn.
Genezen van de schadelijke gevolgen van opvoeding educatie
Niet dat je kinderen de regeltjes niet zou moeten uitleggen, maar je zou een soort voorziening moeten treffen voor later in hun leven om ze te bevrijden. Een soort manier om ze te genezen van de slechte gevolgen van educatie. Maar daartoe ben je niet in staat, tenzij jij zelf ook opgroeit. Tenzij wij allemaal volwassen worden.
Over ontgroeien aan de schadelijke gevolgen van opvoeding en educatie zijn talloze populaire liedjes gemaakt. Bijvoorbeeld: Pa van Doe Maar, The house of the rising sun van The Animals en John Lennon’s Working class hero