Wie blij is en zich veilig voelt, bezit het vermogen alle wezens onvoorwaardelijk het allerbeste toe te wensen. Bij het mediteren op liefdevolle vriendelijkheid richt de geest zich erop alles en iedereen zonder uitzondering het goede toe te wensen en overkomt hij elke barrière die welwillendheid in de weg staat. In het Pali is het woord voor liefdevolle vriendelijkheid metta. Maar een Rijks Instituut Voor Metta is er niet, je begint bij jezelf ; ‘het’ begint bij jezelf.
Compassie betekent o.a. erkennen dat elk ander levend persoon een ‘subject’ is met in het algemeen een gelijksoortig innerlijk leven als het onze: ingewikkeld, onsamenhangend en vaak pijnlijk.
Beginnen bij jezelf
Kom… zullen we we gewoon beginnen? Hier? Ga eens gemakkelijk zitten. Haal diep adem.
Ontspan…
Tover een glimlach op je gezicht.
De Boeddha onderwees dat geen mens ter wereld jouw goede wensen zozeer waard is als jijzelf. Zó vriendelijk.
En het klopt echt. Wanneer ik ongelukkig, gespannen, bang, moe of geïrriteerd ben denk ik: “Ja, natuurlijk. Wie anders zou ik het allerbeste toewensen? Laat ik mezelf niet over het hoofd zien. Ik moet me eerst zelf beter voelen”. Beginnen bij jezelf, dat zijn de woorden die je tegen je zelf kunt zeggen. Je zou dat gewoon eens kunnen proberen totdat je eventueel woorden vindt die beter bij jou passen. Je kunt ze hardop zeggen als je alleen bent. Of je kunt ze denken.
Moge ik me beschermd en veilig voelen
Moge ik me tevreden en gelukkig voelen
Moge mijn lichaam me kracht geven
Moge mijn leven soepel en gemakkelijk verlopen
Glimlachen
En misschien kun je die zinnetjes nu nog eens zeggen. Stop na elke zin en adem één keer diep in en uit. Sluit je ogen als je inademt en voel wat die wens in je lichaam doet. Doe dan de volgende wens en kijk hoe dat voelt Ken je de wensen uit je hoofd, doe dan je ogen dicht en zeg ze telkens opnieuw. Hoe voelt het om jezelf het beste toe te wensen? Later ga je dit ook voor anderen doen. Wens het nu alleen jezelf toe. Zolang je wilt. En probeer te glimlachen. Probeer het eens.
Stel je voor dat het lijstje van weldaden die van metta uitgaan overal wordt aangeprezen in de media, op billboards, in overheidscampagnes, dagelijkse standen door het R.i.v.m. (Rijks Instituut Voor Metta). Een uitbundige, poëtische verklaring voor het vermogen van het menselijke hart om door onvoorwaardelijk liefhebben ongestoord rustig te zijn. Vredig, vriendelijk, veilig.
Degenen die metta beoefenen
Slapen vredig,
Worden vredig wakker,
Hebben vredige dromen,
De mensen houden van hen,
De engelen houden van hen,
De engelen beschermen hen.
Gal en zuur en woede kunnen hen niet deren.
Ze hebben een stralend gezicht.
Hun geest is sereen.
Ze sterven zonder verwarring
En als ze sterven,
Worden ze herboren in hemelse rijken.
Iedereen het beste toewensen
Alle grote spirituele tradities leren dat je je ‘vijand’ tot je vriend moet maken, dat je niets oplost met represailles. Nodig je demonen uit voor een kopje thee. Leer ze kennen. Een depressie of burn-out is bijvoorbeeld zo’n demon: iets dat opkomt zonder onze toestemming en niet weggaat wanneer wij dat bevelen.
Leren ons veilig te voelen
Wil er sprake zijn van vergeving, onze natuurlijke neiging tot liefdevolle vriendelijkheid, dan moeten we ophouden elkaar en onszelf angst aan te jagen. We moeten leren ons veilig te voelen. Je kunt terwijl je liefdevolle vriendelijkheid beoefent, dat wil zeggen dat je iedereen die je tegenkomt het beste toewenst, gewoon met je leven, met al je dingen doorgaan.
Als ik bij de kassa van de supermarkt in de rij sta, om me heen kijk en er me herinner dat het goed is om me even af te vragen: “Met welk probleem zou degene die voor me in de rij staat op dit moment kampen?” Als ik me dat herinner zeg ik: ‘Moge jij gelukkig zijn. Moge je pijn – wat het ook mag zijn- verlicht worden”.