Hoewel er steeds meer bekend wordt over de effecten op de hersenen van het luisteren naar boventonen van klankschalen en de vele biochemische effecten van mediteren zijn de mysteriën daarmee allerminst ontrafelt. Als je het geheim van schoonheid probeert te ontrafelen door een bloem te ontleden kom je tot de toch wat onbevredigende conclusie dat de bloem daardoor niet meer bestaat. Want juist omdat schoonheid een mysterie is, is zij schoonheid. En wanneer het gewone leven als een diepgaand mysterie wordt ervaren komen we in de buurt van wijsheid.
Only fools rush in
Het addertje onder het gras is natuurlijk dat elk niveau van wijsheid een tegenhanger heeft in dwaasheid en de twee zo sterk op elkaar lijken dat de wijze mens alleen maar wijs is omdat hij het onderscheid tussen beide weet te maken. De hoogste en laagste noten van muzikaal geluid zijn onhoorbaar en de onwetende en de wijze worden allebei met mysterie geconfronteerd. Het verschil tussen beide is dat ook al zou je het mysterie aan de wijze verklaren, het nog steeds mysterieus zou zijn. Want de dwaas zou denken dat hij daardoor wijs is geworden, de wijze zou weten dat hij nog steeds een dwaas is.
Wie geeft de verklaring en waarom?
Als een wetenschapper tegen iemand zegt dat de donder niet de muziek van de goden is, maar het gevolg van elektrische storingen, maakt dat de donder voor hem niet minder geweldig. En als een of andere cultuurbarbaar tegen hem zegt dat vioolspel niets anders is dan met paardenhaar langs kattendarmen schrapen, verwondert hij zich eenvoudigweg over het feit dat er een melodie kan voortkomen uit dingen die er zo onaantrekkelijk uitzien.
En zo is het ook met het universum: geen enkele hoeveelheid intellectuele kennis kan het verklaren, want filosofie en wetenschap kunnen slechts haar mechanismes onthullen, maar nooit haar betekenis of, zoals de Chinezen het noemen haar Tao.
Verklaringen bieden geen verklaring
Het interessante aan verklaringen is dat ze geen verklaring bieden. En het gevaarlijke aan verklaringen is dat wanneer ze serieus genoeg genomen worden en ver genoeg worden doorgevoerd, ze dingen eenvoudigweg wegredeneren.
Bijvoorbeeld: vioolspel is alleen maar met paardenhaar over kattendarmen schuren. En zelfs als je je toevlucht neemt tot de ultieme krankzinnigheid van het wegredeneren van alle dingen, is er nog steeds het ondoordringbare mysterie van wíe de verklaring geeft en waaróm.
Vioolspel is alleen maar met paardenhaar over kattendarmen schuren
Nieuwe kijk op kennis, ‘Ontsnapping’ van de natuur
Passage uit het boek De ontsnapping van de natuur van wetenschappers Oudman en Piersma die pleiten voor een nieuwe kijk op kennis: De belangstelling voor de simpel te meten optimale (economische) winst is groter dan de belangstelling voor de veel complexere en omvangrijkere ecologische efficiëntie die naast de ons bekende processen ook mysterieuze interacties omvat die we nog niet kennen.
In ‘De ontsnapping van de natuur’ komen Thomas Oudman en Theunis Piersma met voorbeelden van problemen die juist verergeren door te denken dat we alles kunnen weten.
Onze extreem krachtige technologiën zijn uitvergroters en versterkers
Als we technologie gebruiken voor hetgeen we denken dat we verlangen, dan blazen we als het ware ons beeld van onszelf op tot enorme proporties. We ontdekken dat we wezens zijn die vijandig zijn voor het milieu en wezens die de leefomgeving willen domineren tot op het punt van vernietiging. En we voelen ons niet thuis in het universum.
Wetenschap is gewelddadigheid met de natuur. Dat is waarom wetenschappers voortdurend praten in bewoordingen van conflict: de verovering van de zeeën, verovering van de ruimte , de oorlog, de oorlog tegen kanker, de oorlog tegen bacteriën, de strijd tegen het water, de strijd tegen het virus. Natuur wordt gezien als vijand. Wetenschap is een vijandschap met natuur.
Kun je wetenschappelijk bewijzen waarom je liefhebt?
Kan wetenschap aantonen wat bewustzijn precies is?
Kun je wetenschappelijk bewijzen waarom je liefhebt?
Wijsheid heeft niets te maken met kennis. Wijsheid heeft te maken met onschuld. Kennis komt van buitenaf. Wijsheid welt op van binnenuit. Kennis voelt als beloning voor het ego. Wijsheid komt alleen op wanneer het ego is vergeten.
Spiritualiteit is een diep gevoel van innerlijke vrijheid dat is gebaseerd op het besef dat het zelf volledig verenigd en in harmonie is met het leven, met God, met het Zelf van het universum, of hoe je dat principe ook noemt. Spiritualiteit is het besef dat die vereniging altijd al heeft bestaan, ook al wist je dat niet, en dat niets in de wereld en niets wat je zelf kunt doen de vereniging kan vernietigen.
Weten dat je deze kracht tot uitdrukking brengt in het scheppen en vernietigen, in leven en doodgaan, in wijs en dwaas zijn
Voor de vrije mens zit er net zoveel goddelijkheid en mysterie in het kijken naar meeuwen op de kiepkraan van Harsco metals, als in je eentje mediteren boven op het Paasduin onder de sterren. Met het schillen van aardappelen voor de zuurkoolprak druk je net zoveel van die vrijheid uit als met het ten gehore brengen van een fuga op een kathedraalorgel.
Het mysterie is werkzaam in de meest bescheiden gedachten en daden
Want de vrije mens is zich bewust geworden van het mysterie dat de totale kracht van het universum werkzaam is in de meest bescheiden dingen, de meest bescheiden gedachten en de meest bescheiden daden. Hij weet dat hij ondanks alle fouten en angsten geen moment kan stoppen met deel te hebben aan de geweldige vrijheid van die kracht. Hij weet dat hij die kracht zowel tijdens het leven als het doodgaan tot uitdrukking brengt, en ook in het scheppen en vernietigen, in het wijs en dwaas zijn.
In stilte luisteren naar de klank van klankschalen is een eenvoudige mogelijkheid om te mediteren.