De redenen waarom mensen in het Oosten mediteren zijn totaal verschillend dan de onze. Wat je moet weten: het leven van iemand in het Oosten is zoals psychologen het noemen verstrikt in een web van familie, een hiërarchische maatschappij (rangorde), een kaste systeem en andere ingrijpende groepsverwachtingen. Mediteren is daar zo ongeveer de enige manier om privacy te vinden. Het is een maatschappelijk goedgekeurde uitlaatklep voor het individuele, voor het individu. Bij ons in het Westen is het vertrekpunt om te mediteren heel anders..
Affectie
In onze maatschappij, lijkt de psyche in toenemende mate vatbaar voor gevoelens van vervreemding, verlangen, leegte en minderwaardigheid. Het startpunt om te mediteren in het Westen is zelden een verstrikt zelf; het is hier eerder een vervreemd zelf.
De nadruk op individualiteit en zelfstandigheid, het uiteenvallen van de grootfamilie en zelfs van het gezin en het niet-aflatende najagen van prestaties ten koste van affectie in onze maatschappij geeft mensen maar al te vaak het gevoel afgesneden te zijn, geïsoleerd, vervreemd, leeg en verlangend naar een verbondenheid die buiten bereik lijkt. Deze geïsoleerdheid en afkalvende verbinding vormen voor mensen die in de Westerse wereld leven aanleiding om te mediteren.
Daar is een positief zelfgevoel vanzelfsprekend
Bij de eerste interculturele ontmoetingen tussen Oosterse meesters en Westerse therapeuten kon de Dalai Lama zijn oren niet geloven toen hij almaar het begrip ‘lage zelfwaardering’ hoorde noemen.
Hij ging de kamer rond en vroeg iedere Westerling daar: “Heeft u daar last van? Heeft ú daar last van?” Toen ze allemaal van ja knikten, schudde hij ongelovig zijn hoofd. In Tibet, zei hij, is een positief zelfgevoel vanzelfsprekend, de gewoonste zaak van de wereld. Het wordt al op jonge leeftijd ingeprent en gedragen door alle onderlinge relaties van het familienetwerk. Als iemand dit positieve gevoel over zichzelf niet kan handhaven, vertelde hij, wordt diegene eigenlijk beschouwd als een gekkie.