Kind van de natuur

WIJK AAN ZEE – De 35 minuten durende docu ‘Kind van de natuur’ over vervalsing & echtheid in kunst en natuur is opgenomen in Beverwijk, Heemskerk, Castricum en Wijk aan Zee. Het is de eerste documentaire van Ab Winkel , JP van der Meij en Saskia Dommisse.

Beheers je je kunst? Beheer je je natuur? Wil je de natuur overwinnen? Wil je haar compenseren? Liefhebben? Vertrouwen? Exploiteren? En daarna er in op gaan? Wil je haar opnieuw vreugdevol, ongerept en spontaan maken? Bespeel jij het landschap, bespeelt het landschap jou? Jij bent de scheppende mens, in de kunst en in de natuur. Je bent een natuurtalent!

“In feite waar het op neer komt de hele bedoeling van technologie is om de natuur te veranderen in een vrouw van plastic. Een hoopje gehoorzaam en voorspelbaar spul.” (What on earth are we doing? 1970)

Aristoteles maakte een conceptueel onderscheid tussen natura naturans (naturende natuur, “God”) en natura naturata (genatuurde natuur, alles wat bestaat). Er zijn, beweerde Spinoza, niet twee naturen waarvan er één zijn eigen oorzaak is en de ander een reeks gevolgen daarvan, maar er is slechts één natuur, die zijn eigen oorzaak is.

Dit is de keus: vertrouw je het, of vertrouw je het niet? Als je ‘het’ vertrouwt zou je teleurgesteld kunnen worden. En ‘het’ is jijzelf, je eigen natuur en alle natuur om je heen. Je zult je best een keer kunnen vergissen maar als je het totaal niet vertrouwt dan beknel je jezelf. Je bouwt jezelf in, met reglementen, voorschriften, wetten en politie en controleurs en handhavers. En wie houdt de bewakers in de gaten en wie controleert big brother, big data, big tech om te voorkomen dat die iets doms zal doen?

Een maatschappij die zichzelf niet vertrouwt heeft helemaal niets waar je vanuit kunt gaan, heeft geen poot om op te staan. Om te kunnen leven moet ik vertrouwen hebben. Moet ik mezelf toevertrouwen aan het totaal onbekende. Ik moet mezelf toevertrouwen aan een natuur die geen baas heeft. Want een baas is een systeem van wantrouwen.

Vervalsing en echtheid in kunst en natuur

Een dier kan alleen maar echt zijn. Er bestaat voor een dier geen alternatief. Een dier kan alleen maar zichzelf zijn. Hij kan niet onecht zijn omdat hij zich van die mogelijkheid niet bewust is. De mens is zich van die mogelijkheid bewust. En alleen de mens kan onecht zijn. Dat is groei! Dat is evolutie!

De mens kan onecht zijn en daarom kan hij echt zijn. De mens kan kiezen. Dieren kunnen alleen maar echt zijn. Dat is hun slavernij, niet hun vrijheid. Als je echt bent is dat een verworvenheid want je kunt altijd onecht zijn. De mogelijkheid ligt open maar je hebt er niet voor gekozen. Je koos de andere kant; je deed een bewuste keuze. Het gevolg is dan natuurlijk wel dat de mens altijd in moeilijkheden zit.

Kiezen is altijd moeilijk en de geest kiest altijd voor de makkelijkste weg. De geest kiest altijd de weg van de minste weerstand. Liegen is makkelijk; net doen alsof, onecht zijn is makkelijk. Liefdevol lijken is makkelijk; liefdevol zijn is heel moeilijk. De schijn ophouden is makkelijk; jezelf zijn is moeilijk. Met het ontstaan van de mens deed de vrijheid z’n intrede. Dieren zijn maar slaven. Met het ontstaan van de mensen was er vrijheid, keuze en vervolgens rezen moeilijkheden en angsten. Met de komst van de mens deed ook het onwaarachtige, het onechte zijn intrede. Je kunt bedriegen. Je kunt vervalsen.

Een mens heeft de keuze hij kan z´n onechtheid in stand houden of kan beslissen authentiek te zijn

Tot op zeker hoogte is dat een noodzakelijk kwaad. De mens kan niet net zo eenvoudig en zuiver zijn als een dier, hij kan wel eenvoudiger en zuiverder en onzuiverder, gecompliceerder zijn. Hij kan ook onschuldiger zijn dan een dier. Maar niet net zo eenvoudig, zuiver en onschuldig. Die onschuld is namelijk onbewust en de mens is bewust geworden. Hij kan nu twee dingen doen: hij kan z’n maskers, z’n onechtheid in stand houden en een gespleten wezen blijven dat voortdurend met zichzelf overhoop ligt of hij kan zich bewust worden van het hele verschijnsel dat zich voltrok en voltrekt en besluiten een einde te maken aan die onechtheid door alles wat onecht is op te geven. Hij heeft de keuze om alles wat hij door onecht te zijn heeft verkregen op te geven. Dan wordt hij weer oorspronkelijk. Dat is dan een kwalitatief andere authenticiteit als de authenticiteit van een dier.

De mens kan besluiten authentiek te zijn, Niemand dwingt hem daartoe. Integendeel, alles dwingt hem ertoe onecht te zijn. De maatschappij, de beschaving, alles om hem heen dringt hem onechtheid op. Jij ‘beslist’ authentiek te zijn. Die beslissing geeft je een zelf en die beslissing geeft je een vrijheid die niet is weggelegd voor dieren en onechte mensen. Vergeet niet dat je er altijd toe gedwongen wordt om te liegen, te bedriegen, oneerlijk te zijn. Dat is niet jouw keuze, het is geen echte keuze. Waarom lieg je ? Om de gevolgen, om de maatschappij; als je de waarheid spreekt zal je eronder lijden. Je liegt om lijden te omzeilen.

Puur water en natuur

Infopanelen bij het vers gemaaide en aangeharkte natuurgebied en infopanelen bij het weggezaagde bos. Een boswachter-excursie op een met schoon zand afgedekte, met zeldzame orchideetjes bezaaide, vergunningsloze berg toxisch afval. Persberichten, nieuwsbrieven, voorlichtingsavonden; alle officiële instanties en bedrijven in onze omgeving die zich bezig houden met het ‘beheren’ en het ‘belasten’ van ‘natuur’ zijn er druk mee om dingen uit te leggen.

Beheren wat je niet kunt begrijpen. Kind van de natuur begint met een boswachter die zegt dat de natuur zo complex in elkaar zit dat die niet te doorgronden is. De menselijke natuur zit in een kronkel om aan zichzelf te ontsnappen en tegelijkertijd zichzelf te vinden. Het Chinese woord voor natuur betekent: dat wat van zichzelf is zoals het is. Zonder baas, zonder sturende beheerder. Alles gebeurt spontaan, niet bedacht. Veel Chinezen gaan er vanuit dat alles in ons en in de wereld vanzelf gebeurt. Ook onze wil ontstaat vanzelf, ook moeite (willen) doen ontstaat vanzelf. De natuur maakt geen fouten. Er zit geen vergissing in het ‘ontwerp’ van een wolk, in de beweging van een golf of in de vorm van een opgestoven duin.

Milieuproblemen zijn het gevolg van deze abusievelijke mind-set

Met onze gedachten gevangen in cijfers en concepten zijn we in toenemende mate onbewust van de natuur en onze totale afhankelijkheid van lucht, water, planten, dieren, insecten en bacteriën. We hallucineren ons het besef dat de zogenaamde ‘externe wereld’ een verzameling is van objecten die losstaat van onszelf. Waar we op stuiten, waar wij in binnentreden in plaats van dat wij er uit voortkomen. De vergissing blijkt al uit de naam van de Omgevings-dienst. Milieuproblemen zijn het gevolg van deze abusievelijke mind-set van ‘de omgeving en wij’. Omdat bedrijven en personen zich gewoonlijk niet in gelijke mate verbonden voelen met de lucht, het water, de bodem, met ‘anderen’, handelen zij vanuit dit beperkte, dissociatieve inzicht.

(Ook) in Kennemerland zijn er actiegroepen actief, die natuur proberen te beschermen, niet tegen projectontwikkelaars maar tegen de natuurbeheerder. En officieel erkende klimaat- en milieu-belastende bedrijven werpen zich op als duurzame begunstiger en hoeder van natuur. Zij trachten immers de bomen die ze kappen te compenseren, hetgeen niet wordt gedaan bij het vanuit natuurbeheer kappen van bos, want: ‘bomen die door mensen zijn geplant die horen niet in de natuur’.

Je kunt gebeurtenissen als deze en die bij Oostvaardersplassen waarnemen zonder erover te oordelen. Met mededogen. Zonder schreeuwerige opinies en automatische reactiepatronen. Zonder meteen te reageren of antwoord te geven. De grote onduidelijkheid aanschouwen over het antwoord op de vraag of we de natuur nu aan het verdrukken zijn of aan het redden.

Op 14 april wordt in het Badgastenkerkje gezocht naar de verloren schat: ons contact, ons eenzijn met de natuur.

Met aandacht kijken naar je ‘binnen-stad’

De journalist verzamelt digitaal bewijsmateriaal kijkend door een telelens naar de fabriek. Zoals de fabriek steeds meer data verzamelt over haar interne industriële processen. Zoals de duinbeheerder steeds meer gegevens verzamelt over processen binnen het haar toevertrouwde gebied. Zou het kunnen dat hoe nauwkeuriger we onderzoeken, scannen en loeren, hoe meer camera’s en technologische surveillance we ophangen in onze binnen-stad, des te dieper we kijken… in onszelf?

Eigenlijk net zoals bij een meditatieve bodyscan, waarbij je je met milde niet-oordelende aandacht opmerkzaam maakt voor sensaties die zich hier en nu in je lichaam aandienen en je je opmerkzaamheid vergroot voor de ongemodificeerde, ongedwongen, oorspronkelijke natuur wiens bestaan we bijna vergeten waren. Want moeite doen om iets in harmonie met de natuur te doen betekent dat je je inspant om iets te doen dat in overeenstemming is met jezelf.

Wie het idee van ‘de vooruitgang’ observeert kan ‘de wet van omgekeerde inspanning’ bijna niet ontgaan. Eenzijdige ‘result driven’ activiteiten waarmee gestreefd wordt om dit, dat of die ‘beter’ te maken, waarmee geprobeerd wordt de natuur ‘te slim af’ te zijn, ‘beter’ te maken. Deze inspanningen helpen meestal tot op zekere hoogte. En deze ‘oplossingen’ brengen ook dingen voort die wij diagnosticeren als bijwerkingen, neveneffecten, bijkomende schade. Zoals
oorlogstrauma, lucht- en watervervuiling, afname van bio-diversiteit, uitputting van de bodem, afname voedingswaarde en de epidemie van welvaartsziekten als depressie, obesitas, burn-out, diabetes..

Passage uit het boek Ontsnapping van de natuur van wetenschappers Oudman en Piersma: De belangstelling voor de simpel te meten optimale (economische) winst is groter dan de belangstelling voor de veel complexere en omvangrijkere ecologische efficiëntie die naast de ons bekende processen ook mysterieuze interacties omvat die we nog niet kennen.

Onze extreem krachtige technologiën zijn uitvergroters en versterkers. Als we technologie gebruiken voor hetgeen we denken dat we verlangen, dan blazen we als het ware ons beeld van onszelf op tot enorme proporties. We ontdekken dat we wezens zijn die vijandig zijn voor het milieu en wezens die de leefomgeving willen domineren tot op het punt van vernietiging. En we voelen ons niet thuis in het universum.

Grijze bebaarden uit het Oosten zeggen: Wetenschap is gewelddadigheid met de natuur. Dat is waarom wetenschappers voortdurend praten in bewoordingen van conflict: de verovering (van de ruimte) , de oorlog (tegen ziektes) de strijd (tegen het water). Natuur wordt gezien als vijand. Wetenschap is een vijandschap met natuur. Religie is in helemaal geen strijd. Het is begrijpen dat je deel van de natuur bent. Hoe kan het deel vechten tegen het geheel? Als mijn hand probeert te vechten met mijn hele lichaam dan wordt de hand ziek. Hoe kan de hand vechten met het lichaam? Het lichaam zorgt voor de voeding. De hand die vecht met het lichaam. Dat is gek. De mens die vecht met de natuur is gek. Je kunt alleen maar leven in overeenstemming met de natuur. Religie is een overgave. Wetenschap is een strijd. Wetenschap versterkt de ego en de hele uitdaging voor religie is om de ego los te laten. Dat gaat niet lukken door moeite te doen of je in te spannen. Wanneer je begint te proberen in overeenstemming met de waarheid te leven, kun je heel hard je best doen. En wanneer je dan gaat horen, voelen, de smaak te pakken krijgt en erin begint te groeien dan begin je te begrijpen dat je geen moeite hoeft te doen. Uiteindelijk doe je geen moeite meer. Dan wordt je een met de natuur.

Als je je adem vasthoudt dan verlies je haar en raak je buiten adem. Als je natuur probeert te vangen of te vast te houden dan raak je haar kwijt.’

Het verlangen van ieder individu om god te zijn uit zich in onze pogingen om de stoffelijke wereld meester te worden

Nu gaat dit artikel nog iets verder naar het Oosten en ook verder naar het Westen want dit is de Amerikaanse fysicus prof. Fred Alan Wolf aan het woord:

‘Krishna (God)  verklaart waarom wij in de tijd gevangen zijn. Hij, Krishna, heeft de begeerten geschapen, en wij brengen deze begeerten in termen van het rijk van de stof tot expressie; al doende raken we gevangen in de stof. Hoewel het verlangen naar een stoffelijk universum uiteindelijk dat universum ‘schept’, is dit fundamentele verlangen van het individu, of hij het beseft of niet, in feite het verlangen om Krishna te zijn. Zo schenkt Krishna iedere bewuste levensvorm het vermogen tot focussen of defocussen van mogelijkheidsgolven- en daarmee de middelen die nodig zijn voor evolutie, geluk en verdriet, vruchten van de waarschijnlijkheidscurven die ieder van ons genereert in zijn of haar pogingen om de stoffelijke wereld meester te worden. Laten we ons wat nader verdiepen in de aard van begeerte of verlangen.

De Gita spreekt van handelen en introduceert het concept ‘niet handelend handelen’. Het gaat om een subtiel verschil. Normaal; handelen kan veel goed doen of veel kwaad stichten, omdat het altijd vergezeld gaat van het ego-zelf en gericht is op de ‘vruchten’ van dat handelen. Hier verwijst de term ‘vrucht’ naar de transformatie van een mogelijkheidsgolf in een waarschijnlijkheidscurve- een proces dat, zoals we hebben gezien, afhangt van het patroon van vervalsmomenten of ‘focuspunten’, zoals ik ze heb genoemd. Daarentegen werkt niet-handelend handelen op het niveau van mogelijkheidsgolven; het heeft de aard van onzelfzuchtig handelen als de consequenties ervan zich uiteindelijk manifesteren. Om die reden heeft niet-handelend handelen een effect over een langere termijn, ook al kunnen de directe gevolgen zich op lokale plaatsen en specifieke tijdstippen voordoen.

In hoofdstuk 2 hebben we, om inzicht te krijgen in de spirituele hoedanigheid van het ruimte-en tijdloze domein, de gewone wetenschappelijke ruimte- en tijd vergeleken met de spirituele of sacrale ruimte en tijd. Met een meetkundige metafoor kunnen we dit kort samenvatten: de wetenschappelijke ruimtetijd is lineair; de sacrale ruimtetijd is cyclisch. We hebben gezien hoe de cyclische tijd van traditionele samenlevingen en de Indiase wijsbegeerte raakpunten heeft met de lineaire tijd van de westerse beschaving. Ik heb gewezen op de overeenkomsten en verschillen tussen lijntijd en cyclische tijd, waarbij ik met name heb besproken hoe de Australische Aboriginals het verband daartussen leggen.

Fundamentele natuur

De Indiase wijsbegeerte beschouwt het tijdloze bestaansdomein als reëler dan de manifeste wereld begrensd door tijd en ruimte, en zegt dat bewuste wezens tot taak hebben dit tijdloze domein te ontdekken en alle boeien aan het ruimtetijd-universum te slaken. Zij verzekert ons dat onze fundamentele natuur- ondanks onze dagelijkse ervaringen, de noodzaak van overleven en angst voor de dood – onafhankelijk is van leven en dood. Zolang wij echter geobsedeerd blijven door de altijd aanwezige dualiteiten van het dagelijkse leven kunnen we deze waarheid niet beseffen. Dit cruciale inzicht dient zich aan als we bij machte zijn om ons – hoe moeilijk deze taak ook mag zijn – van deze dagelijkse zorgen los te maken.’ 

Natuurfilm is gemaakt in Beverwijk Heemskerk Castricum en Wijk aan Zee

Het 35 minuten durende Kind van de natuur is opgenomen in Beverwijk, Heemskerk, Castricum en Wijk aan Zee. Het is de eerste documentaire van Ab Winkel , JP van der Meij en Saskia Dommisse.

Aan de docu werkten o.a. mee: bezoekers van Natura 2000 terrein Een zee van staal en van het NH duinreservaat, ecoloog Edwin Kapitein, boswachters Luc Knijnsberg en Dave Nanne, visboer Bob uit Wijk aan Zee, journalist Raimond Bos, Paul Jurriëns van de voormalige vereniging Westerhout Blijft! en Beverwijks politicus Frans Koster. De muziek in Kind van de Natuur werd speciaal voor de docu gespeeld en gezongen door:Viola da Gamba speler, Edison winnaar Ralph Rousseau, zangeres Linde Nijland, en de groep Waz3 .De film werd twee keer eerder vertoond in het Badgastenkerkje. IVN natuurgidsen in opleiding noemden de film na het zien op hun facebookpagina: ‘verrassend, prikkelend, veel food for thought’.

Toegang vrij, na afloop vrijwillige financiële bijdrage voor de instandhouding van het Badgastenkerkje. Inloop vanaf 11.30.